از این‌رو چند سالی است ضرورت نوسازی بافت‌های فرسوده و تجمیع پلاک برای رهایی از بافت‌های ریزدانه در مناطق بیست‌ودوگانه شهرداری تهران مورد توجه ویژه قرارگرفته و در مناطق شرقی پایتخت هم با جدیت بیشتری انجام می‌شود. سیزدهمین تکه پایتخت هم با ۷/۵درصد فرسودگی و با ۴/۱۶درصد در پارسل‌های(قطعه) فرسوده، رتبه دوازدهم فرسودگی را در میان مناطق بیست‌ودوگانه تهران به خود اختصاص داده است ولی محله‌های این منطقه نیازمند نوسازی و مشارکت بیشتر شهروندان در این زمینه‌اند.
- رتبه اول نوسازی برای محله دهقان
در میان محله‌های ۱۳گانه منطقه، بافت فرسوده و ناپایدار محله‌های شهید اسدی، صفا و زاهدگیلانی در محدوده شهرداری ناحیه یک و محله دهقان در ناحیه ۲ منطقه، بیشتر است. «مهدی حقی» مدیر دفتر توسعه‌ای محله‌های منطقه۱۳ درباره مساحت بافت فرسوده و میزان نوسازی املاک این محله‌ها می‌گوید: «محله زاهدگیلانی در ناحیه یک با ۵۳درصد فرسودگی، بیشترین بافت فرسوده منطقه را به خود اختصاص داده‌است. محله شهید اسدی هم با ۲۹درصد نوسازی در ۱۰ سال اخیر کمترین میزان نوسازی را داشته است. همچنین محله دهقان با ۵۵درصد، رتبه اول نوسازی و محله زاهدگیلانی با ۴۶درصد، رتبه دوم نوسازی را در میان محله‌های منطقه۱۳ دارند.» او می‌افزاید:
«در واقع ۵۵درصد این محله‌ها را خانه‌های فرسوده و کوچه‌های تنگ و باریک تشکیل می‌دهد که به دلیل ناایمن بودن معابرشان، امکان خدمت‌رسانی مناسب و مطلوب به ساکنان منازل مسکونی هنگام بحران و بروز حوادث غیرمترقبه مانند سیل، زلزله، آتش‌سوزی و... به سختی انجام می‌شود. همچنین به دلیل وجود کوچه‌های کم‌عرض و آشتی‌کنان، امکان تردد خودروهای جمع‌آوری زباله در این محله‌ها وجود ندارد و مکانیزاسیون دفع زباله‌ها با کندی انجام می‌شود. این مسئله موجب افزایش آلودگی‌های زیست‌محیطی در معابر این محله‌ها هم شده است.»
- صدور پروانه ساختمانی در رتبه هفتم
آمار صدور پروانه ساختمانی در بافت فرسوده منطقه نشانگر مشارکت ناکافی شهروندان در نوسازی است به‌طوری که در ۱۰ سال اخیر این مشارکت بالغ بر ۳۴درصد بوده و منطقه ما رتبه هفتم صدور پروانه ساختمانی در بافت فرسوده را در میان مناطق شهر تهران کسب کرده است ولی مدیر دفتر توسعه‌ای محله‌های منطقه ۱۳ دراین‌باره می‌گوید: «با توجه به اینکه منطقه ما رتبه دوازدهم فرسودگی را دارد، این مسئله نشان‌دهنده وضعیت مطلوب صدور پروانه ساختمانی در بافت فرسوده منطقه نسبت به مناطق دیگر است. از طرفی، طرح تجمیع پلاک و رسیدن به حداقل مساحت ۱۵۰مترمربعی، نشان‌دهنده بهبود کیفیت ساخت‌وساز در بافت فرسوده است.
اما در منطقه ۱۳، از میان پروانه‌های ساختمانی که در بافت فرسوده منطقه صادر شده، بالغ بر ۸/۱۰درصد پروانه‌های تجمیعی هستند. این موضوع نشان می‌دهد که ساکنان محله‌های بافت فرسوده تمایل چندانی به تجمیع و نوسازی ندارند و اجاره دادن منازل مسکونی به افراد مجردنشین را برای درآمدزایی به نوسازی بافت فرسوده ترجیح می‌دهند. چون سود ناشی از اجاره دادن املاک فرسوده به طور اتاق به‌اتاق از سود ناشی از فرایند ساخت‌وساز بیشتر بوده و همین موضوع باعث اجرایی نشدن طرح‌های تجمیعی بزرگ مقیاس در این منطقه شده است. چون به‌صورت متوسط از بین هر ۵ پلاک فرسوده‌ای که در مجاورت یکدیگر قرار دارد، یک پلاک مجردنشین است و همین مانعی بر سر راه نوسازی و تجمیع پلاک‌های همجوار بوده است.»
- سوداقتصادی و تیر برق مزاحم
نوسازی بافت فرسوده منطقه با موانع و چالش‌های متعددی مواجه است. مدیر دفتر توسعه‌ای محله‌های منطقه۱۳ دراین‌باره می‌گوید: «بافت نامنظم املاک محله‌های شهید اسدی و صفا، سود اقتصادی استفاده استیجاری از املاک فرسوده نسبت به سود فرایند نوسازی، ریزدانگی بناها و امکان‌پذیر نبودن تجمیع به دلایل اجتماعی و کالبدی به‌ویژه در محله‌های صفا و شهید اسدی از عمده‌ترین موانع پیش روی نوسازی بافت فرسوده در این محدوده محسوب می‌شود.» حقی می‌افزاید: «همچنین بازگشایی نشدن معابر به دلیل عقب‌نشینی نکردن بناهای ابتدای معبر، وجود موانع حرکتی از قبیل تیرهای چراغ‌برق مزاحم و در نتیجه سخت بودن حمل مصالح برای ساخت‌وسازهای داخل معابر کم‌عرض از دیگر عواملی است که روند نوسازی بافت فرسوده محله‌های ناحیه یک را با کندی مواجه کرده و باید شهروندان و نهادهای مرتبط در این زمینه بیشتر همکاری کنند.»
- ارائه بسته تشویقی
مهدی حقی-مدیر دفتر توسعه‌ای محله‌های منطقه ۱۳
با این حال با توجه به اهمیت و ضرورت نوسازی بافت فرسوده، برای تشویق مالکان به تجمیع بافت فرسوده تسهیلات ویژه‌ای در نظر گرفته شده‌است. مدیر دفتر توسعه‌ای محله‌های منطقه ۱۳ دراین‌باره می‌گوید: «صاحبان خانه‌های قدیمی در بافت فرسوده در صورتی که بخواهند ملک خود را تجمیع کنند، مبلغی تا سقف ۵۰میلیون تومان به‌عنوان ودیعه مسکن به آنها اعطا می‌شود که این مبلغ را پس از تکمیل بازسازی ملک‌شان، باید بازپس دهند.
همچنین ارائه پروانه ساختمانی رایگان، معافیت از پرداخت عوارض و ساخت یک طبقه مازاد از دیگر تسهیلات اداره نوسازی برای این دسته از مالکان است. امیدوارم با همکاری ساکنان بافت فرسوده و همه نهادهای مسئول، شاهد نوسازی کامل بافت فرسوده در منطقه باشیم.» شهروندان برای استفاده از این خدمات می‌توانند به دفتر توسعه‌ای محله‌های منطقه ۱۳ در خیابان صفای شرقی، بین خیابان‌های کلینی و شهید پیچک، روبه‌روی بانک ملی، پلاک ۸۶ مراجعه کنند یا برای کسب اطلاعات بیشتر با شماره ۳۳۳۲۳۴۲۷ تماس بگیرند.
نظر شما